Dinin Popülerleşmesi ve Değişen İslami Kimlik: Postmodernizm Çerçevesinde Dindarlığın Yeni Formları

Özet

İletişim teknolojisi alanında yaşanan gelişmeler toplumsal yapıda derin dönüşümlere yol açarken, din kurumu da bu dönüşümlerden etkilenmiştir. Literatürde ‘dindarlığın yeni biçimleri” olarak da adlandırılan bu dönüşümlerin postmodernitenin düşünsel ikliminden etkilendiği görülmektedir. Ülkemizde 1990’lı yıllardan itibaren popüler kültürün dini çevrelere dahil olmasıyla birlikte dini yaşayış şekillerinde de değişimler gözlenmektedir. Toplumsal yaşamda dindarlığın aldığı bu yeni formun şekillenmesinde sosyal medya araçları önemli rol oynamaktadır. Sosyal medya özellikle muhafazakâr kesimin gündelik yaşam rutinlerini sergileme biçimleriyle dindarlığın popüler kültürle birleştiği en önemli noktalar arasında yer almaktadır. Günümüzde dindar kimlik ve modernlik arasında gözlenen paradoksal ilişki birçok gerilim ve çelişkiyi de beraberinde getirirken; dinin kamusal alanda görünürlüğünün artmasıyla birlikte İslami değerleri muhafaza edilirken, yeni modern düzene ayak uydurulmaya çalışıldığı görülmektedir. Çalışmada popüler kültürün dinle olan ilişkisi ve bunun sonucunda ortaya çıkan dini pratiklerdeki değişimler postmodernizm çerçevesinde ele alınmaktadır. Alan yazında popüler kültür ve din ekseninde yapılan tartışmaların çoğunlukla postmodernite kavramı çerçevesinde ele alındığı görülmekte, bu nedenle çalışmanın ana çıkış noktasını postmodernizm ve din olgusu oluşturmaktadır.