Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi

Dijital Müzecilikte Gerçeklik ve Simülasyon: Efes Deneyim Müzesi Örneği

İlhami DİKSOY- Levent MERCİN — Thu, 04 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bu çalışma dijital müzecilik bağlamında gerçeklik ve simülasyon ilişkisini Jean Baudrillard’ın simülasyon kuramı çerçevesinde değerlendirmektedir. Araştırmanın odağında, UNESCO Dünya Mirası alanı içinde konumlanan ve 2024 yılında “Dünyanın En İyi Müzesi” ödülünü alan Efes Deneyim Müzesi yer almaktadır. Çalışmada, dijital teknolojiler aracılığıyla yeniden kurgulanan tarihsel anlatıların, ziyaretçide nasıl bir gerçeklik algısı oluşturduğu incelenmiştir. Nitel araştırma desenine dayanan araştırma, betimsel analiz ve örnek olay yöntemleriyle yapılandırılmış; veri kaynağı olarak akademik yayınlar, basın duyuruları, tanıtım materyalleri ve uzman yorumları kullanılmıştır. Veriler, açık kodlama ve tematik analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Analizler sonucunda, Efes Deneyim Müzesi’nde tarihsel bilginin yalnızca bilişsel düzeyde değil, duygulanımsal ve estetik düzlemde de sunulduğu gözlemlenmiştir. Simülasyon teknolojileri sayesinde ziyaretçi, mekânsal olarak geçmişin içine yerleştirilmekte; ses, ışık ve görüntü koordinasyonuyla hipergerçek deneyimler yaşamaktadır. Bu bağlamda, müze anlatılarında tarihsel gerçeklik ile dijital kurgu arasındaki sınırların bulanıklaştığı tespit edilmiştir. Çalışma, dijital müzecilikte simülasyonun pedagojik, epistemolojik ve etik boyutlarını tartışmaya açmakta; dijital anlatıların ziyaretçiyi edilgen bir alıcıdan çok, hipergerçek bir sahnede yer alan aktöre dönüştürdüğünü ileri sürmektedir. Sonuç olarak, dijital müzelerde bilgi sunumunun yalnızca nesnel veri aktarımına değil, aynı zamanda estetik bir temsil stratejisine dayandığı ortaya konmuştur.

Çocuk Gelişimi Lisans Öğrencilerinin “Etik” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Hurşide Kübra ÖZKAN KUNDURACI — Thu, 04 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bu araştırmanın amacı çocuk gelişimi lisans öğrencilerin etik davranış ve bilimsel araştırmalarda uygulanan etiğe yönelik algılarını belirlemektir. Araştırmanın modeli nitel araştırma yöntemlerinden olan fenomenoloji deseni olarak tasarlanmıştır. Çalışma grubunu, kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla ulaşılan çocuk gelişimi lisans programına devam eden 49 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış metafor formu kullanılarak toplanmıştır, elde edilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Çalışmada, çocuk gelişimi lisans öğrencilerinin etik davranış kavramına ilişkin 38 metafor, bilimsel araştırmalarda etik kavramına ise 34 metafor ürettikleri belirlenmiştir. Her iki kavram için de öğrencilerin belirttikleri metaforların çoğunlukla “temel hakların korunması ve güçlendirilmesi” ve “tamamlayıcı-destekleyici” kategorilerinde toplandığı belirlenmiştir. Çocuk gelişimi lisans öğrencilerinin hem etik davranışa hem de bilimsel araştırmalarda etiğe ilişkin ürettikleri metaforlar incelendiğinde genellikle benzer yapıda olduğu ve olumlu ifadelerden oluştuğu belirlenmiştir.

Karstik Alanlarda Doğal Ortam-İnsan İlişkisi: Muğla Polyesi Örneği

Funda ALTAN AYDIN- Ali Fuat DOĞU- Rıfkı SINDIR — Thu, 04 Sep 2025 00:00:00 +0000

Bu çalışma, Muğla Polyesi’ndeki doğal ortam-insan etkileşimini incelemektedir. Tektono-karstik özellikler taşıyan bu polye, hem morfolojik yapısı hem de tarihsel süreçte şekillenen beşerî faaliyetler bakımından özgün bir coğrafi alandır. Çalışmada polyenin jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri, yerleşim düzeni, tarım yapısı, yaylacılık faaliyetleri ve çevresel sorunlar bütüncül bir yaklaşımla ele alınmıştır. Araştırma, 2021–2023 yılları arasında yapılan arazi gözlemleri, yerel halk ve kurumlarla yapılan görüşmeler, resmi kurumlardan temin edilen veriler ve literatür incelemesine dayanan nitel yöntemlerle yürütülmüştür. Ayrıca Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak alanın morfolojik yapısı analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, Muğla Polyesi’nin karstik yapısının beşerî faaliyetler üzerinde belirleyici olduğunu, ancak son yıllarda bu doğal yapının yeterince dikkate alınmadan kullanıldığı alanlarda çeşitli çevresel ve yapısal sorunların ortaya çıktığını göstermektedir. Özellikle taban suyu seviyesinin yüksekliği, düdenlerin işlev kaybı, yaylacılık sistemlerinin bozulması, plansız yapılaşma ve çevre kirliliği polye ekosisteminin sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. Bu bağlamda çalışma, karstik alan yönetiminin önemine dikkat çekerek çözüm odaklı öneriler sunmaktadır.

Seküler Bilimin Tanrılarına! Fikirsel Bir Meydan Okuma: Kırmızı Asa

Mehmet Akif SEYİTOĞULLARI — Thu, 04 Sep 2025 00:00:00 +0000

Günümüzde bilgiye kolay ulaşmanın yansıra öznel yaklaşımları -hatta din alanında uzman olmayanların teoloji karşıtı kişisel düşüncelerini bile- ilimle/bilimle karıştırmak yada kabul etmek mümkündür. Ancak gerçek bilginin kaynağı doğru ilim ve gerçek bilimdir. Diğer taraftan ortalama son iki yüzyıldır bilim dünyası materyalist felsefenin etkisi altına girmiş bulunmaktadır. Şu an okullarda okutulan ilköğretim/ortaöğretim ders kitaplarında sözkonusu bu menfi etki, müfredatta bilinçli yada bilinçsiz olarak yer bulmaktadır. Bu minvalde bazı felsefi akımlar yada kişisel ideolojiler bilim olarak kabul edilmekte ve öğrencilere adeta aşılanmaktadır. Bu minvalde gerçek hakikati bulmada Kırmızı Asa argümanları önemli ve doğru bir pusula görevini yerine getirmiştir. Bu çalışma, Kafile ekibi tarafından Youtube’de üretilen Kırmızı Asa adlı video serisini analiz etmektedir. Analiz, izleyicinin mevcut bilimsel metod anlayışını nasıl sorgulayabileceğine, dini öğretiler ile bilim arasındaki organik bir bağın nasıl olması gerektiğine ve karşıt fikirli öğretilere nasıl fikirsel meydan okunabileceğine odaklanmaktadır. Bununla beraber bu çalışma, davetin/tebliğin çok hızlı bir şekilde geliştiği günümüz dünyasında Kırmızı Asa videolarının davet için bir araç olarak kullanımının keşfedilmesini amaçlamaktadır.

Dinin Popülerleşmesi ve Değişen İslami Kimlik: Postmodernizm Çerçevesinde Dindarlığın Yeni Formları

Muhammed AYDIN — Thu, 04 Sep 2025 00:00:00 +0000

İletişim teknolojisi alanında yaşanan gelişmeler toplumsal yapıda derin dönüşümlere yol açarken, din kurumu da bu dönüşümlerden etkilenmiştir. Literatürde ‘dindarlığın yeni biçimleri” olarak da adlandırılan bu dönüşümlerin postmodernitenin düşünsel ikliminden etkilendiği görülmektedir. Ülkemizde 1990’lı yıllardan itibaren popüler kültürün dini çevrelere dahil olmasıyla birlikte dini yaşayış şekillerinde de değişimler gözlenmektedir. Toplumsal yaşamda dindarlığın aldığı bu yeni formun şekillenmesinde sosyal medya araçları önemli rol oynamaktadır. Sosyal medya özellikle muhafazakâr kesimin gündelik yaşam rutinlerini sergileme biçimleriyle dindarlığın popüler kültürle birleştiği en önemli noktalar arasında yer almaktadır. Günümüzde dindar kimlik ve modernlik arasında gözlenen paradoksal ilişki birçok gerilim ve çelişkiyi de beraberinde getirirken; dinin kamusal alanda görünürlüğünün artmasıyla birlikte İslami değerleri muhafaza edilirken, yeni modern düzene ayak uydurulmaya çalışıldığı görülmektedir. Çalışmada popüler kültürün dinle olan ilişkisi ve bunun sonucunda ortaya çıkan dini pratiklerdeki değişimler postmodernizm çerçevesinde ele alınmaktadır. Alan yazında popüler kültür ve din ekseninde yapılan tartışmaların çoğunlukla postmodernite kavramı çerçevesinde ele alındığı görülmekte, bu nedenle çalışmanın ana çıkış noktasını postmodernizm ve din olgusu oluşturmaktadır.