https://sobibder.org/index.php/sobibder/issue/feed Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi 2025-05-05T18:15:15+00:00 Prof. Dr. Yüksel ÖZTÜRK editor@sobibder.org Open Journal Systems Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi’nin yayın odağında; Sosyal Bilimler alanındaki profesyonellere akademik katkı sağlayan, sektörel uygulamalara katkı sağlayan teorik ve uygulama arasında köprü olan, Sosyal Bilimler alanlarında ulusal ve uluslararası karşılaştırmaları inceleyen eserler yer almaktadır. https://sobibder.org/index.php/sobibder/article/view/581 Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Okuryazarlığa İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi: Balıkesir Üniversitesi Örneği 2025-05-05T18:05:26+00:00 Melike Gül melikegul@balikesir.edu.tr Bilge Villi bilgevilli@hotmail.com <p>Çevre sorunlarının olumsuz etkisinin giderek arttığı bir dünyada sorunlara duyarlı olan toplumlar çözüm için çevre eğitimi çalışmalarına öncelik vermektedirler. Üniversite öğrencileri; kişisel ve toplumsal bazda bilgi ve davranış taşıyıcılığı görevini üstlenecek olan önemli bir kitleyi oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı, Balıkesir Üniversitesi öğrencilerinin ekolojik okuryazarlığa ilişkin farkındalık düzeylerini belirlemektir. Araştırmada, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Balıkesir Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerden anket aracılığı ile veri toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre Balıkesir Üniversitesi öğrencilerinin ekolojik okuryazarlık farkındalıklarının düşük düzeyde olduğu, erkek öğrencilerin ekolojik okuryazarlık farkındalık düzeylerinin kadın öğrencilere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ekolojik okuryazarlığın duyuşsal boyutunun davranışsal boyut üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin ekolojik okuryazarlık farkındalığını artırmak için, müfredata çevreyle ilgili derslerin eklenmesi ve onların gönüllü çevre çalışmaları ile sivil toplum kuruluşlarına katılımının teşvik edilmesi önerilmektedir. Bu çalışma, Balıkesir Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenmiştir. Proje Numarası:2024/100</p> 2025-05-05T00:00:00+00:00 Telif Hakkı (c) 2025 https://sobibder.org/index.php/sobibder/article/view/582 Şamanizm Yemek Ritüellerinin Günümüze Yansımaları 2025-05-05T18:08:02+00:00 Muhlise Ayça Taş aycatas26@gmail.com Turgut Türkoğlu turgutturkoglu@artvin.edu.tr İsa Yayla isa.yayla@ktb.gov.tr Hüseyin Pamukçu hpamukcu@aku.edu.tr <p>Bu araştırmada, Şamanizm’in yemek ritüellerini ve bu ritüellerin günümüz yemek kültürüne yansımalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, Şamanizm yemek ritüellerinin toplumsal dayanışma, kültürel kimlik ve kültürel mirasın sürdürülebilirliği üzerindeki önemi vurgulanmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Toplanan veriler betimsel içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda Şamanizm yemek ritüellerinin geçmişte yaygın olarak yer aldığı, nesiller arası aktarımı sırasında bazıları unutulmakla birlikte birçok uygulamanın korunarak günümüze aktarıldığı, aktarılan yemek ritüellerinin bir kısmının aslına benzer şekilde yaşatıldığı, bir kısmının ise nesiller arası aktarıma uğrarken kültürel etkileşimlere uğraması sonucu birtakım değişmelere uğradığı, bu tür uygulamaların Şaman yemek kültürü veya ritüeli olarak adlandırılmasa da yemek ile ilgili faaliyetlerde yer edindiği tespit edilmiştir. Yeme-içmeye dayalı bu gibi ritüeller, geçmiş ve günümüz toplumlarının kültürel yapısını ve değerlerini belirlemek adına önem taşımaktadır. Ayrıca bu ritüeller, nesilden nesile aktarımı sayesinde kültürel miras değeri kazanmaktadır. Bu çalışma, 05-09 Kasım 2024 tarihleri arasında Taşkent’te düzenlenen “Türk Dünyası İletişim ve Sanat Sempozyumu”nda sunulan özet bildirinin genişletilmiş ve gözden geçirilmiş halidir.</p> 2025-05-05T00:00:00+00:00 Telif Hakkı (c) 2025 https://sobibder.org/index.php/sobibder/article/view/583 İhracat Pazarlamasında Kültürel Farklılıkların Yönetimi: Yerel ve Küresel Perspektifler 2025-05-05T18:11:36+00:00 Cihangir Fikri Saatçioğlu c.f.saatcioglu@hotmail.com <p>İhracat pazarlamasında bulunan işletmelerin geliştirmiş oldukları ürünlerin piyasada başarılı olmamasının en önemli sebeplerinden biri olarak tüketici davranışlarının kültürel bakış açılarının bilinmemesi olarak belirlenmiştir. İhracat pazarlaması içerisinde işletmelerin başarılı olabilmesinin en önemli şartı diğer kültürleri anlamasından geçmektedir. Tüketicilerin satın alma davranışlarını kültürel faktörlerin dolaylı ve doğrudan etkilediği görülmektedir. Günümüzde tüketici davranışları ve tüketicilerin kültürel farklılıklarının tam olarak algılanamadığı belirlenmiştir. Yapılmış olan bu çalışmada tüketici davranışlarının kültürel bakış açısı üzerindeki etkisi incelenerek, ihracat pazarlamasında kültürel farklılıkların yönetimi ve etkisi yorumlanmıştır. Bu nedenle İstanbul’da bulunan 150 tüketici örneklem seçilerek çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda kültürün tüketici davranışları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Tüketici davranışlarının kültürel bakış açısını olumlu yönde etkilediği, ihracat yapılan ülkelerdeki bireylerin eğitim düzeyleri ve etnik kökenleri ile tüketici davranışları ve kültürel bakış açıları arasında anlamlı bir ilişki bulunduğu, bununla birlikte, bireylerin yetiştirildikleri coğrafi bölge ile tüketici davranışları ve kültürel bakış açıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmediği belirlenmiştir.</p> 2025-05-05T00:00:00+00:00 Telif Hakkı (c) 2025 https://sobibder.org/index.php/sobibder/article/view/584 Brezilya'da 2003 Sonrası Popülizm 2025-05-05T18:13:37+00:00 Doğuş Beyaztaş dbeyaztas@gmail.com <p>Bu makale, 2003 sonrasında Brezilya'da birbirini takip eden sol ve sağ popülist iktidarların birbirinden çok ayrı ideolojik çerçevelere sahip olsalar da aynı neoliberal çerçeve içinde işlev gördüklerini iddia etmektedir. Her iki popülist dönem de Brezilya tarihi içinde oluşmuş olan aynı elitler-halk çatışmasına karşı çözüm arayışlarının güncel bir ifadesi olarak şekillenmiştir. Sağ ve sol popülizmler neoliberalizm koşullarında geniş nüfus kesimleri içinde biriken öfkeyi soğurma yönünde etkili olmuştur ancak aynı zamanda her defasında yeniden kurulması arzulan siyasal alanın yapısal sorunlarını yok etme yönünde birer toplumsal hareket olma özelliğini de taşımışlardır. Bu ikili hareket Brezilya’nın kolonyal dönemden günümüze kadar elitler ile halk arasında oluşan derin yarık içinde biriken öfkenin toplumsal ve siyasal ifadeleri olmuştur. Her iki yaklaşım da Brezilya'nın toplumsal yapısındaki yapısal eşitsizlikleri yeniden üretmişlerdir. Bu bağlamda, sağ ve sol popülizmler mevcut müesses nizama karşı bir kurucu iktidar söylemine sahip olsalar da eylemlilik düzeyinde aynı düzenin ekonomik ve siyasal sınırlarından çıkamamışlardır.</p> 2025-05-05T00:00:00+00:00 Telif Hakkı (c) 2025 https://sobibder.org/index.php/sobibder/article/view/585 Turist Rehberliği Mesleğinde Sessizliğin Dili: Türk İşaret Dilinin Önemi 2025-05-05T18:15:15+00:00 Semahat Göker Özyürek semahatgkr08@gmail.com <p>İşaret dili, işitme engeli olan bireylerin iletişim amacıyla tercih ettikleri bir yöntemdir. İşitme engelli bireyler ile sağlıklı bir iletişim kurabilmenin tek yoludur. Turizm olgusunda işaret dilinin bir iletişim aracı olarak kullanımında turist rehberlerine büyük sorumluluk düşmektedir. Turist rehberliği mesleği, kültürel aktarım ve iletişim açısından önemli rol oynamaktadır. Ancak işitme engelli bireyler için iletişimde yaşanan zorluklar, turistik deneyimin kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, işitme engelli turistler için Türk İşaret Dili’nin (TİD) önemine kavramsal bir bakış sunulmakta ve TİD’nin turist rehberliği mesleğindeki rolü incelenmektedir. Çalışma, erişilebilir turizmin önemini vurgularken, turist rehberlerinin TİD yeterliliğinin işitme engelli turistlerin deneyimlerine nasıl katkı sağlayacağını ele almaktadır. Bu bağlamda, sürdürülebilir ve kapsayıcı turizme yönelik önerilere de yer verilmiştir.</p> 2025-05-05T00:00:00+00:00 Telif Hakkı (c) 2025