Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi

Karabağ ve Doğu Zengezur Bölgelerinin Alternatif Turizm Potansiyeline İlişkin Bir Araştırma

Karim Huseyn-Zada — 2023-03-14

Turizm pazarında gelişmekte olan destinasyonlarda alternatif turizm türlerinin ağırlık kazanması ve eski destinasyonlarda yeni ürün türlerinin oluşması, gelecekte alternatif turizme olan talebin artacağını göstermektedir. Alternatif turizmin geliştirilmesi, sadece turistik destinasyonların değil, turistik olmayan alanların da gelişmesine yardımcı olacak ve bu bölgelerin ülke gelirinden paylarını almasını sağlayacaktır. Çalışmada, Ermeni işgalinden kurtarılmış önemli doğal ve kültürel kaynaklara sahip olan Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerinin alternatif turizm potansiyelleri araştırılmıştır. Araştırma, Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerinin özellikle mevcut alternatif turizm alanındaki sorunları ve potansiyeli hakkında fikir oluşturması, bu potansiyelin daha da geliştirilmesiyle birlikte bölgelerin kalkınmasında sağlayabileceği katkının vurgulanması açısından önemlidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Anket, 180 kişi ile yüzyüze gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler SPSS 26 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerinin yayla turizmi, kamp ve karavan turizmi, dark turizm ve agro turizm başta olmak üzere alternatif turizm potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Bolu’nun Sürdürülebilir Turizm Gelişiminin Yerel Halkın Tutumlarına Göre İncelenmesi

Murat Ödemiş — 2023-03-14

Bu araştırmanın amacı, Bolu’nun sürdürülebilir turizm gelişim düzeyinin yerel halkın tutumlarına dayanılarak incelenmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmış olup, veriler Bolu yerel halkından elde edilmiştir. Katılımcılardan toplanan veriler, öncelikle geçerliliği ve güvenilirliği açısından değerlendirilmiştir. Ardından faktör analiziyle belirlenen çevresel sürdürülebilirlik, sosyal maliyetler, ekonomik faydalar, toplumsal katılım ve uzun vadeli planlama boyutlarının katılımcıların yaş, cinsiyet, gelir, medeni durum, eğitim durumu ve mesleklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı T-Testi ve ANOVA testiyle incelenmiştir. Sonuç olarak araştırmada; sürdürülebilir turizm gelişimi değişkeni kapsamında yer alan boyutlardan bazılarının Bolu yerel halkının yaş, cinsiyet, gelir, medeni durum, eğitim durumu ve mesleklerine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Bu araştırmada, turizmin mevcut etkileri ve gelecekteki eğilimlere göre ortaya çıkabilecek olası etkileri ile ilgili turizm paydaşlarının bilinçlendirilmesi ve bu gelişmelere hazırlıklı olmayı sağlayacak planlamaların yapılması önerilmektedir.

Öğretmenlerin Duygusal Emek Gösterimleri Hakkında Görüşlerinin İncelenmesi

Yılmaz Ortaç — 2023-03-14

Bu çalışmada öğretmenlerin duygusal emek gösterimleri hakkında görüşleri incelenmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik modele dayalı olarak yürütülen çalışmada veriler araştımacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. 2022-2023 eğitim öğretim yılında Batman il merkezindeki okullarda görev yapan 15 öğretmen araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Öğretmenlerle yapılan yüz yüze görüşmelerde elde edilen kayıtlar metin belgesine dönüştürülmüş ve MAXQDA 20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin çoğunlukla informal kurallara göre çalıştıkları, ağırlıklı olarak yüzeysel sergileme davranışlar sergiledikleri ve bu davranışı tükenmişlik, yorgunluk, stres gibi olumsuz sağlık sonuçlarıyla ilişkilendirdikleri söylenebilir.

Okul Yöneticilerinde İş Yaşam Dengesi ve Sonuçları

Erdal Güzel — 2023-03-14

Bu çalışmanın amacı, farklı kademelerdeki okullarda görev yapan okul yöneticilerinin iş yaşam dengesi ve sonuçları hakkındaki görüşlerini incelemektir. Nitel araştırma yaklaşımı ve fenomenoloji modeli kapsamında olan çalışmada veriler, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Batman il merkezindeki okullarda görev yapan 15 okul müdürü ve müdür yardımcısından elde edilmiştir. Verilerin elde edilmesinde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu araştırmacılar tarafından literatür bulgularına dayalı olarak hazırlanmıştır. Elde edilen veriler nitel içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonunda uzun çalışma saatleri, düşük ücretler, yüksek iş yükü, yetersiz personel ve fiziki koşulların katılımcıların iş-yaşam dengesini etkileyen örgütsel faktörler olduğu, öte yandan medeni durum, cinsiyet ve kişilik yapısının katılımcıların iş-yaşam dengesini etkileyen bireysel faktörler olduğu görülmüştür. İş yaşam dengesini sağlamanın katılımcılarda mutluluk, işe bağlılık ve rol performansı gibi sonuçları olduğu, iş-yaşam dengesizliğinin ise strese, verimsizliğe, rol çatışmasına, uykusuzluğa ve devamsızlığa neden olduğu belirlenmiştir.

Girişimcilik ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar: Gelişen Piyasalar Üzerine Uygulamalı Bir İnceleme

Oğuzhan Gümüş — 2023-03-14

Bu çalışma, kalkınmanın önemli bir unsuru olan doğrudan yabancı yatırımlar ile giderek önem kazanan girişimcilik kavramı arasındaki ilişkiyi gelişen piyasalar özelinde ampirik olarak incelemektedir. Bu bağlamda, Küresel Girişimcilik Endeksi (GEM) verileri kullanılarak 17 adet gelişmekte olan ülke için 2010-2019 yıllarını kapsayan panel veri seti oluşturulmuştur. Doğrudan yabancı yatırımların girişimcilik üzerindeki etkisi tesadüfi etkiler panel veri yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular doğrudan yabancı yatırımların gelişmekte olan ev sahibi piyasalarda yerel girişimcilik faaliyetlerine istatistiki olarak anlamlı ve olumlu etkisi olduğu sonucunu göstermektedir. Ülke grupları incelendiğinde OECD ülkeleri içinde yer alan gelişen piyasa ekonomileri için yabancı yatırımların girişimcilik faaliyetlerini olumlu etkilediği sonucu bulunmuştur. BRICS ülkeleri için ise kurulan dört modelde de doğrudan yabancı yatırımlar pozitif katsayılı fakat istatistiki olarak anlamsızdır. Araştırmada yer alan ülkeler coğrafi olarak incelendiğinde, Asya ve Avrupa’da yer alan gelişen piyasalar için doğrudan yabancı yatırımların girişimcilik üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahiptir olduğu bulunmuştur. Güney Amerika ülkelerinde ise pozitif ilişki istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır.

Bu çalışma 1. yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun İşten Ayrılma Niyetine Etkisi

Özge Turhan — 2023-03-14

Bu araştırma; dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini saptamak amaçlı gerçekleştirilmiştir. Araştırma; İstanbul il kapsamında çeşitli kurumlarda sektör farkı gözetilmeden beyaz ve mavi yakalı gönüllülerden oluşmaktadır. Örnekleme grubuna kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. 381 mavi ve beyaz yakalı işgören çalışmaya dâhil edilmiştir. Değerlendirme 294 geçerli anket üzerinden gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucu; korelasyon analizine göre işten ayrılma niyetinin dikkat eksikliği ile negatif, hiperaktivite ile pozitif ilişki içerisinde olduğu saptanmıştır. Alt boyutlar bazında etki gücünün tespitine yönelik gerçekleştirilen regresyon analizine göre; dikkat eksikliğinin etki gücünün daha fazla olduğu saptanmıştır. Özetle; işten ayrılma niyetini dikkat eksikliği daha fazla etkilemektedir. Demografik değişkenlere yönelik geliştirilen hipotezlerin Anova ve t-testi sonuçları; Hiperaktivite/Dürtüsellik alt boyutunun en fazla erkek, evli, mavi yakalı, önlisans mezunu 36-45 yaş dilimine denk gelen, 10-12 yıllık kıdeme sahip işgörenler olduğu saptanmıştır. Bir diğer alt boyut olan dikkat eksikliğinin ise en fazla önlisans mezunu, 55 yaş ve üstü, 1-3 yıllık kıdeme sahip olan işgörenler olduğu saptanmıştır. Bu alt boyut bazında cinsiyete yönelik fark tespit edilmemiştir. İşten ayrılma niyetinin ise en fazla kadın, bekâr, beyaz yakalı, lise mezunu, 36- 45 yaş dilimine denk gelen ve 1-3 yıllık kıdeme sahip işgörenler tarafından niyetin gösterildiği saptanmıştır.

Çil Turşusu Üzerine Nitel Bir Araştırma

Ali Şen — 2023-03-14

Bu çalışmada Almus yöresine ait geleneksel bir lezzet olan çil turşusunun kayıt altına alınması amaçlanmıştır. Tokat-Almus yöresi verimli toprakları sayesinde tarımsal alanda gelişmiş, bu durum kendine özgü zengin bir mutfak kültürü oluşturmuştur. Bu yörede yaşayan insanlar bitkilerin kendisi için faydalı olanlarını seçmiş hatta kıtlık ve yokluk zamanlarında bu bitkilerden sıklıkla yararlanmıştır. Şeker pancarı yetiştiriciliğinin yaygın olduğu Tokat Almus yöresinde yapılan bu araştırma çil turşusu üzerinedir. Çalışmada nitel veri analiz tekniği kullanılmıştır. Görüşme yapılan gönüllü katılımcılar Tokat Almus ilçesindeki 65 yaş ve üzeri 8 kadın, 2 erkekten oluşmaktadır. Çil turşusu şeker pancarı hasadı zamanında şeker pancarının ortasındaki 3-5 taze yaprak alınarak yapılmaktadır. Çil turşusunun yöre dışında bilinirliği çok düşüktür. Bunun için literatüre kazandırılması önem arz etmektedir. Şeker pancarının ve daha birçok bitkinin atık olarak bilinen kısımlarının mutfakta değerlendirilmesi ile gıda israfının önüne geçilerek ülke ekonomisine de katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte bu ürünlerin mutfakta kullanımını teşvik etmek amacıyla şeker pancarı yaprağı vb. ürünlerin besin değeri ve insan sağlığına faydası ile ilgili çalışmalar yapılması önerilmektedir. Yöresel bir lezzet olarak çil turşusunun coğrafi tescilinin alınabilmesi ve tanıtımı için ilgili paydaşların iş birliği içinde çalışmalar yapmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Kıbrıs Meyhane Lezzetlerinin Gastronomi Turizmi Bağlamında İncelenmesi

Özlem Altun — 2023-03-14

Günümüz turizm çeşitliliği içerisinde gastronomi turizmi büyük önem taşımaktadır. Pek çok kişi yeme-içme nedeniyle mutfak kültürünün zengin olduğu ülke veya bölgelere seyahat planlarını yapmaktadır. Kıbrıs, yeme-içme kültürü olarak oldukça zengin Akdeniz'in üçüncü büyük adasıdır. Bu araştırmada birinci amaç, gastronomi turizmi kapsamında Kıbrıs yeme-içme kültüründe meyhanelerin lezzetlerini açıklamaktır. İkinci amaç ise Kıbrıs yemek kültüründe büyük öneme sahip olan tatların tanıtılması ve Kıbrıs'a gelecek turistlerin tatmaları gereken lezzetler konusunda ön bilgi sahibi olmalarına yardımcı olmaktır. Daha önce yapılan çalışmaların Literatür taramasında, Kıbrıs tavernalarının lezzetleri hakkında yeterli sayıda akademik çalışma bulunamamaktadır. Dolayısıyla, yapılan çalışma, farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Kıbrıs ve Kıbrıs mutfağının lezzetlerine çok güzel bir örnek oluşturarak literatüre katkı sağlayacaktır. Çalışmanın bütünlüğünü sağlamak için genel olarak Kıbrıs Mutfağı ile ilgili bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırmada, Nitel araştırma yöntemlerinden bire bir görüşme tekniği kullanılarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Gazimagusa ve İskele bölgelerinde yer alan meyhanelerden veri toplanmıştır. Görüşmeler, 20-30 dk. arasında röportaj şeklinde gerçekleşmiştir. Bu çalışma, meze kültürünün Kıbrıs halkı tarafından benimsendiği ve genel olarak tüm meyhanelerde bulunan mezeler ve tarifleri hakkında meyhane sahiplerinin bilgi sahibi oldukları bununla birlikte turist olarak gelenlere kıbrıs mutfağını ve mezelerini bilinçli olarak bilgilendirildiği ortaya çıkarak gelecek nesillere Kıbrıs mezeleri ve tarifi hakkında katkı sağlamış ve sonuçlamıştır.