Şizofreni Hastalarında Depresyon, İntihar Davranışı ve Sosyal Destek Üzerine Bir Derleme

Özet

Şizofreni, toplumun %1!inde görülen, genç yaşlarda başlayarak kişinin duygu, davranış ve biliş süreçlerinde bozukluklar oluşturan, kronik gidişli multiple-hit bir beyin hastalığıdır. Şizofreni psikiyatrik bozukluklar arasında yüksek ölüm riski barındıran hastalıklardan biridir. Şizofreniye eşlik eden depresyon, damgalanma, psikotik belirtiler ve sosyal destek eksiliği intihar riskini arttıran faktörler arasında yer almaktadır. Şizofreni hastalarında komorbid depresif belirtilerin varlığı yaşam kalitesinde belirgin düşüşlerin yaşanmasına yol açarken aynı zamanda hastalığın seyri ve sonlanımı üzerinde de olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu hastalıktan muzdarip bireyler hastalığın getirdiği aşırılıklar ve sapmalar nedeniyle toplum tarafından soyutlanma ve stigmatizasyona maruz kalabilir ve sonucunda sosyal destek sisteminden mahrum kalmalarına ve uzaklaşmalarına yol açabilir. Sosyal destek, bireyin çevresinden aldığı ilgi, bilgi, sevgi, takdir gibi çeşitli niteliklerdeki desteklerdir. Sosyal destek ağı şizofreni hastaları için motivasyon ve mortaliteyi olumlu yönde etkiler, sosyal izolasyonu engelleyerek stresli olaylar karşısında bireylerin baş edebilmesine ve topluma kolayca entegre olmalarını destekleyen koruyucu bir faktördür. Sosyal destek ağı çerçevesinde başta aile, akraba, arkadaş, destek grupları ve sağlık profesyonelleri gibi çeşitli destek ağlarının varlığı tedavi süreçlerinde destekleyici bir etken olup hastaların iyileşme sürecini ve tedaviye olan bağlılığını arttırmada önem arz etmektedir. Bu bağlamda risk faktörlerinin saptanarak koruyucu faktörlerin iyi değerlendirilmesi önerilir. Bu araştırmanın amacı, şizofreni hastalarında mevcut olan depresif belirtilerin, intihar riskinin ve sosyal destek ağının yarattığı potansiyel risk faktörlerini saptamak ve koruyucu faktörlerin öneminin araştırılması hedeflenmiştir.