Destekli Bağdadi Kubbeli 19. Yüzyıl İstanbul Camileri

Özet

Eski çağlardan günümüze çeşitli toplumların mimarisinde kullanılan kubbe, Türk-İslam mimarlığının karakteristiğini yansıtan en önemli yapı elemanlarından birisidir. Karahanlı çağından bu yana gelişen farklı türdeki Türk mimarlık örneklerinde mekân ve örtü sistemi geleneğinde, Türk mimarları 15. yüzyıldan itibaren kubbeyi bir örtü elemanı olmaktan çıkararak Osmanlı mimarlığının simgesi haline getirmişlerdir. Özellikle 16. yüzyıl Klasik Osmanlı mimarlığında Mimar Sinan tasarımlarıyla en görkemli haline ulaşan kubbe mimarisi, Geç Osmanlı dönemi yapılarında da önemini korumuştur. Yapımında taş, tuğla, ahşap ve demir gibi çeşitli malzeme ile tekniklerin kullanıldığı kubbeler, ahşap örtü sistemine sahip 19. yüzyıl camilerinin bazılarında destekli ya da desteksiz olarak bağdadi teknikle inşa edilmişlerdir. İç yüzeyi bağdadi sıvalı ahşap iskeletli kubbeler olumsuz hava koşullarından korunmak için dışarıdan ya kurşun kaplanmıştır ya da kiremit kaplı kırma çatı altına gizlenmiştir. Destekli bağdadi kubbeli 19. yüzyıl İstanbul camilerini konu alan bu incelemede, mimarlık tarihi yazımında fazla önem verilmemiş bağdadi teknik ve bu tekniğin uygulandığı İstanbul camileri değerlendirilecektir.