Örgütsel Adalet Algılamasının İfşa Niyetine ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Hastane Çalışanlarına Yönelik Alan Araştırması

Özet

Bu araştırmanın amacı, hastane çalışanlarının ifşa etme eğilimleri ile örgütsel adalet algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilişkisinin saptanması ve sosyo-demografik özelliklere göre bu değişkenler arasında anlamlı farklılık olup olmadığının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda bir kamu hastanesinde görev yapan 439 sağlık personelinden yüz yüze anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Mann-Whitney U Testi, Kruskall Wallis H Testi, Spearman korelasyon, regresyon analizi ve frekans testlerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcıların demografik özellikleri ile ifşa etme, örgütsel adalet ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. İfşa etme eğilimi ile örgütsel adalet ve örgütsel adalet ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı ve ifşa etme eğilimi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır. Örgütsel adalet algısının ifşa etme eğilimini ve örgütsel vatandaşlık davranışını pozitif yönde etkilediği, örgütsel vatandaşlık davranışının ifşa etme eğilimi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı ile içsel ifşa arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak örgütsel adaletin sağlanması “içsel ifşa” niyetinin ve örgütsel vatandaşlık davranışının artırılmasında yardımcı olmaktadır. Çalışanların öncelikle içsel ifşa türünü seçmeleri ve etik dışı davranışlara kayıtsız kalmamaları, örgütün başarısına ve örgüt içinde etik olmayan uygulamaların azaltılmasına önemli katkılar sağlayabilir. 

Bu makale Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde Doç. Dr. Ferda ALPER AY danışmanlığında Leyla KELEKÇİOĞLU tarafından yazılan “Sağlık Kurumlarında İfşa Etme (Whistleblowing) Eğiliminin Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile İlişkisi” başlıklı yüksek lisans tezinden yararlanılarak üretilmiştir.