Aras Nehri Vadisi ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi (Kağızman-Gaziler Arası)

Özet

Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Erzurum-Kars Bölümü’nde konumlanmış Kağızman Depresyonu’nu drene eden Aras Nehri vadisi ve yakın çevresini kapsayan bu çalışmanın amacı, Kars Platosu’nu kazarak bölgeye yerleşen nehrin vadi gelişim sürecini, jeomorfolojik özelliklerini, alandaki tektonik hareketlere tepkisini ve bölgenin morfolojik yapısına etki eden faktörleri ele almaktır. Saha tektonizma-flüvyal sistem ilişkisi açısından önemli bir noktada olmakla birlikte Türkiye’nin büyük akarsularından olan Aras Nehri vadisini kapsaması bakımından dikkat çekicidir. Araştırmada başta akarsu sekileri ve nehir yatağı olmak üzere Aras Nehri vadisindeki jeomorfolojik birimler haritalanmış, sekilerin alansal ve metrik dağılımları yapılmış, çeşitli harita ve kesitler oluşturulmuştur. Gerçekleştirilen arazi çalışmalarında, güncel nehir yatağından 10-25 m, 55-60 m ve 110-120 m yükseklikte yer alan 3 seki basamağı tespit edilmiştir. Önemli birer paleocoğrafi bulgu olan bu sekilerin içyapıları genellikle kaba sedimentten oluşmakta ve çoğunlukla birbirine benzemektedir. Bunun yanında çalışma alanı içerisinde tipik bir örgülü nehir karakteri sunan Aras Nehri, vadi boyunca gelişen birikinti yelpazeleri nedeniyle zorunlu mendereslenme sergilemektedir.