İlaç Harcamalarının Doğuşta Yaşam Beklentisi ve Ölüm Oranlarına Etkisi; En Fazla İlaç Harcaması Yapan Ülkelerden Örnekler

Özet

Tıbbi tedavinin vazgeçilmez unsurlarından biri olan ilaçlara yapılan harcamalar sağlık harcamaları içerisinde önemli bir yere sahiptir. İlaç harcamalarının da sağlık harcamaları gibi ölüm oranlarını düşürdüğü, insan ömrünü uzattığı ve yaşam kalitesini yükselttiği ifade edilmektedir. Her yıl %3 oranında büyüme gösteren ilaç harcamalarının OECD ülkelerinde sağlık harcamaları içerisindeki oranı yaklaşık %16’dır. Son on yılda dünya genelinde ilaç kullanımı %36 oranında artış göstermiştir. İlaç kullanımı ve harcamalarındaki bu artışın önümüzdeki beş yıllık dönemde yavaşlayacağı ancak nüfus artış oranlarının yüksek olduğu bölgelerde yüksek seyredeceği öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı, en fazla kişi başı ilaç harcaması yapan 20 ülkede ilaç harcamaları ile ölüm oranları ve doğuşta beklenen yaşam süresi arasındaki ilişkinin panel ekonometrik yöntemlerle araştırılmasıdır. Çalışmada, kişi başı ilaç harcamaları, kaba ölüm oranları ve doğuşta beklenen yaşam süresi değişkenlerine ait 1990-2021 dönemi verileri kullanılarak tahminler yapılmıştır. Uzun dönem eş bütünleşme tahminleri Eberhardt ve Bond (2009) tarafından geliştirilen AMG yöntemi ile yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, panel genelinde kişi başı ilaç harcamasının uzun dönem katsayısının doğuşta yaşam beklentisi için istatistiki olarak anlamlı olmadığı tespit edilirken, ölüm oranları için uzun dönem katsayısının istatistiki olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Buna göre panelde, ilaç harcamalarında meydana gelen %1’lik artış ölüm oranlarını %0,02 oranında artırmaktadır.