Faiz Kavramı ve Tarihsel Perspektiften Faiz

Özet

İnsanoğlunun tarih sahnesinde yer almaya başladığı ilk dönemden itibaren iktisadi faaliyetlerin normatif değerlendirmelerine dair tartışmalardan söz etmek mümkündür. Bu çerçevede iktisadi faaliyetlerle birlikte insanlığın farklı dönemlerinde faiz ve faizli uygulamalar olduğu bilinmektedir. Faiz sadece felsefi ve iktisadi çerçevede bir tartışma konusu değil ayrıca ilahi dinlerin de üzerinde durduğu önemli bir meseledir. Geçmişten günümüze faiz hem teknik hem de normatif yönüyle bireysel, toplumsal ve küresel boyutu açısından iktisadın en fazla tartışılan konuların başında gelmiştir. Farklı dönemlerde faiz yasakları veya faizle ilgili düzenlemeler/kısıtlamalar iktisadi yapı içerisinde yer almıştır. Faizle ilgili yasaklar tarihsel süreçte genellikle dini, sosyal ve felsefi temellere dayanmaktadır. Tarihin her döneminde gerek felsefi gerek dini referanslar temelinde faiz düşüncesine ve uygulamalarına kısıtlamalar ve yasaklar getirilmiş olduğunu ve günümüzde de bu tür tartışmaların devam ettiğini gözlemlemekteyiz. Çalışmanın amacı faiz kavramının yanı sıra tarihsel süreç içinde antik dönem uygarlıklarında, semavi dinlerde, Orta Çağ’dan günümüz ana akım iktisat literatürüne kadar faiz kavramının gelişiminin değerlendirilmesidir.

Bu makale “Faizsiz Ekonomi Modeli (DSGD Modeli Çerçevesinde Bir Analiz)” isimli doktora tezinin bir bölümünün yeniden düzenlenmiş halidir.