Gümrük Kanunu’nda Sorumluluk Halleri

Özet

Bu çalışmanın amacı, 4458 Sayılı Gümrük Kanunun Gümrük yükümlülüklerinin gerçekleştiği durumları betimlemektir. Bu amaç doğrultusunda, ilgili kanunun, Gümrük yükümlülüğü başlığı altında dokuzuncu kısımda yer alan maddeler incelenmiştir. Ayrıca, Gümrük yükümlülüğün doğması ile birlikte işlenen olası Gümrük kabahatleri çerçevesinde Kabahatler kanunu, Türk Ceza Kanunu ve Anayasa ile ilişki olan durumlar üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda karşılaştırmalı hukuktaki gerçek ve tüzel kişilerin Gümrük ve Kabahatler hukuku çerçevesinde kanunların uyumu açısından öneriler sunulmuştur. Çalışmanın neticesinde, Gümrük beyanın sorumlu kişiyi belirlemek için esas alındığı gözlemlenmiştir. Gümrük yükümlüğün doğması ile birlikte, sorumluluğun beyan veren şahısta veya tüzel kişiliğinde olduğu anlaşılmaktadır. 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nda, beyan sahibi gümrük vergilerinden sorumlu gerçek veya tüzel kişi olarak karşımıza çıkmaktadır ve sorumlu kişilerden para cezası tahsil edileceği veya tüzel kişi olma durumunda idari cezada uygulanabileceği anlaşılmaktadır. Gümrük Beyanını gerçekleştiren kişi veya temsilen başkasının adına beyanda bulunan dolaylı kişiler ve doğrudan tüzel kişilerde Gümrük vergilerini kısmen veya tamamen tahsil edilememesinden de sorumlu tutulmaktadırlar. Fakat, Kabahatler Kanunun bu maddesi ile Anayasanın ilgili maddesinde ve genel olarak Türk Ceza Hukuku bakımında uyuşmadığı anlaşılmaktadır. Tüzel kişiliğine kesinleşen para cezasının ödenmediği durumlarda ise yaptırımların kime uygulanacağı belirsizliğini korumaktadır. Bu anlamda, kanunların uyumu açısından ve doğabilecek uyuşmazlıkların önüne geçebilmek adına Kabahatler kanunun revize edilmesi önerilmektedir veya Anayasanın konu ile ilgili maddesinin tekrar düzenlenmesi planlanmalıdır.