Kariyer Stresinin Kariyer Kararlılığı Üzerindeki Etkisinde Sosyal Ağ Desteğinin Aracılık Rolü: Gastronomi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Özet

İnsanoğlunun doğal yaşam sürecinin her döneminde bir nebze de olsa belirsizlik bulunmaktadır. Her durum ve olay kendi içerisinde belirsizliklerle örülüdür. Bireysel seviyede, belirsizlik duyguları ve düşünceleri; çoğunlukla eş seçimi, bir ev satın almak veya kariyer hayatını şekillendirecek bir meslek seçimi ve iş değişiklikleri gibi önemli kararlar alırken yaşanmaktadır. Bireyler yaşadıkları belirsizlikleri azaltmak için bilgi edinme, tavsiye alma, araştırma yapma, psikolojik destek alma gibi birçok yönteme başvurmaktadır. Başvurulan yöntemlerin önemlilerinden bir tanesi de sosyal ağlarda sosyal destek beklentisidir. Sosyal ağlarda sosyal destek beklentisi insanların sosyal bir varlık olduğu ve doğada tek başına yaşamayacağı mutlaka sosyal, ekonomik, sözlü ve sözsüz şekilde etkileşim içerisine gireceği, belirsizlik durumlarında ise en yakınındaki bireyin sosyal ağları olarak tanımladığımız anne, baba, kardeş, akraba, meslektaş gibi aktörlerden mutlaka destek alma isteği duyacağı tezine dayanmaktadır. Bu çerçevede insanların yaşam felsefesinin temeli ilişkiler ağlar ve bu ağların oluşturduğu karşılıklı güven, sempati, yardımlaşma gibi kavramlar üzerine inşa edilmektedir. Kişilerin içinde bulundukları ruh hallerini, sevinçlerini, hüzünlerini, mutluluklarını ve başlarından geçen her türlü olayın yarattığı sebep ve sonuçları bu ortamlarda paylaşarak kendisi ile ilgilenildiğini gösteren ağ bağlantılarından maddi ve manevi destek beklemektedirler. Bu bağlamda çalışma; kariyer kararsızlığı ve stresi yaşayan bireylerin sosyal ağlarından aldıkları desteğin onların kariyer kararsızlığı ve stresini olumlu yönde etkilediğini ileri sürmektedir. Söz konusu savı araştırmak üzere İstanbul’daki Gastronomi bölümlerinde okuyan 196 öğrenciye anket uygulanmıştır. Araştırma ile ilgili olarak İstanbul Gelişim Üniversitesinden Etik kurallara uygun olduğuna dair rapor alınmıştır. Anketlerden elde edilen verilerin SPSS programında önce tanımlayıcı istatistikleri yapılmış daha sonra üç aşamalı hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Test sonuçlarına göre sosyal ağlarda sosyal destek beklentisinin kariyer belirsizliği ve stresi ile kariyer kararlılığı üzerinde pozitif etkisi olduğu ve ikisi arasında güçlü arabuluculuk rolü üstlendiği tespit edilmiştir.